Deze zalm is niet gerookt, maar gemarineerd in een mengsel van zout, suiker, peper en verse dille. De zalm wordt vervolgens één of twee dagen in de koelkast bewaard en dan heb je heerlijke homemade gravad lax. Gravad Lax betekent in het Zweeds zoiets als begraven zalm. In de middeleeuwen werd zalm gezouten en begraven met wat zware stenen erop. Zo kon de zalm langer worden bewaard.

Gravad lax eten op z’n Zweeds

Als ik deze gravad lax zie, dan denk ik aan een glaasje bubbels voor erbij. Ik zie het als een feestelijk hapje, wat je serveert met wat melbatoast of stokbrood. Meer heb ik niet meer nodig. In Noorwegen eten ze gravad lax gewoon op brood. Daar zie je gravad lax vaak terug op een open sandwich (dus niet tussen twee broodjes in). Zweden eten hun gravad lax graag samen met een zoet mosterd-honingsausje.

In Zweden maakt gravad lax een vast onderdeel uit van een smörgåsbord, een traditioneel feestbuffet vol Zweedse delicatessen. Een smörgåsbord wordt bijvoorbeeld vaak gemaakt met Pasen en met Kerst. Met Kerst heet het alleen geen smörgåsbord maar een Julbord. Alweer enige tijd geleden mocht ik smullen van een Zweeds Julbord.

Dat ziet er dan zo uit:

Een greep uit de gerechten die hier op tafel staan: gevulde eieren (recept staat reeds online), elandworst, gravad lax, Zweedse kazen, kerstham, Zweedse gehaktballetjes (recept volgt), de Zweedse versie van aardappel gratin. Verder nog heel veel verschillende salades en heel veel verschillende soorten ingemaakte haring.

Van zo’n Julbord eet een Zweeds gezin rustig 3 dagen lang. Wat je op de foto ziet zijn dan ook de ‘restjes’. 🙂

De lekkerste gravad lax

Terug naar de Gravad Lax. Hoe maak je nu de lekkerste gravad lax? Het begint bij de zalm. Haal een mooi stuk krakend verse zalmfilet bij je visboer. Vraag om sashimi kwaliteit. Laat het vel zitten (zit aan 1 kant). Dan de dille. Dille is een kwetsbaar kruidje. Check goed of de dille er frisgroen uitziet en de sprietjes niet hangen. Verder heb je nog grof zeezout, witte peper en kristalsuiker nodig en je kunt aan de slag.

Omdat ik de gravad lax zo al zo lekker vindt, heb ik geen moeite gedaan om een honing-mosterdsausje erbij te maken. Ik vind het stiekem zonde van de zalm om dit er overheen te doen.

Recept voor Zweedse gravad lax

Het belangrijkste wat je, naast zalm, nodig hebt is tijd. Houd er rekening mee dat je minimaal 24 uur moet wachten totdat de marinade goed in de zalm is getrokken. 24 uur is echt goed. 48 uur nog beter. Maar meestal kan ik niet zo lang wachten. Sommigen marineren de zalm zelfs wel 3 dagen.

Dit recept kun je ook prima met 300-350 gram zalm maken, halveer dan de hoeveelheid zeezout, suiker, witte peper en dille.
Ik gebruik in dit recept een vijzel. Heb je geen vijzel, gebruik dan fijn zeezout en roer de ingrediënten alleen even door elkaar.
Wat je wel echt in huis moet hebben is plastic huishoudfolie.

Ingrediënten

700 gram verse zalmfilet, met vel, sashimi kwaliteit
150 gram grof zeezout
100 gram suiker
1 theelepel witte peper
2 bakjes dille van elk 20 gram (in totaal 40 gram)

Bereiding

Was de dille. Bewaar een paar takjes en haal bij de rest van takjes alle dille sprietjes eraf. Kom je af en toe een verlept sprietje tegen, gooi die dan weg.
De takjes gooi je ook weg. De dillesprietjes hak je fijn.

Meng in de vijzel zout, suiker, witte peper goed door elkaar.

Voeg nu de dille toe en vijzel die er ook doorheen.

Pak een schaal waarin de zalmfilet past (hoeft echt niet veel groter dan de zalm zelf).

Bekleed de schaal royaal met plastic folie. Zorg dat er genoeg over de randen hangt om de zalm goed mee in te pakken.

Leg nu eerst de helft van de droge marinade op het folie. Plaats de zalmfilet er bovenop, met de huidkant aan de onderzijde.
Druk zachtjes aan.

Doe de tweede helft van de marinade nu op de zalm. Zorg dat de hele zalmfilet nu bedekt is, dus ook de zijkanten van de filet. Druk de marinade zacht maar stevig aan.

Pak nu de zalm in met het plastic folie. Probeer dit zo strak mogelijk te doen.

Zet vervolgens de schaal met zalm in de koelkast en leg wat zwaars op de ingepakte zalm.
Denk aan een sixpack blikjes bier of 2 pakken melk.

Wacht minimaal 24 uur en haal de zalmfilet uit de koelkast (bier of melk leg je weer terug 😉 ).

Giet het vet weg en haal de zalm voorzichtig uit het folie. Schraap met de botte kant van een groot mes de marinade van de zalm.

Leg de zalm op een mooi bord met het vel weer aan de onderzijde.
Garneer met een paar takjes dille.
Leg er een scherp groot mes erbij en wat melba toast.

Laat mensen zelf plakjes afsnijden. Het vel eet je niet op.

Eet smakelijk!

Dol op zalm? Check dan deze recepten

Hawaiiaanse Poke bowl met zalm
Snelle sushi uit een kom
Franse oeuf en cocotte
Pasta pesto met courgette en zalm

Zin in meer Zweeds eten?

Maak dan deze gevulde eieren.